Om het conflict in Palestina beter te begrijpen, zijn een tweetal ‘neutrale’ issues verhelderend:
– het monotheïsme
– de route naar terrorisme.
Monotheïsme
In Palestina is sprake van een clash tussen twee concurrerende monotheïstische godsdiensten. Of eigenlijk zijn het er drie: de islam is in direct conflict met het jodendom en indirect ook met het christendom.
In het polytheïsme met meerdere goden gaat het om een strijd tussen de goden onderling, een gelovige staat hier buiten. De verhalen dienen als voorbeeld en als moreel kompas.
In het monotheïsme is er één ‘enkele’ god (jodendom, christendom en islam) met een ‘uitverkoren’ volk binnen een geografisch afgegrensd grondgebied: het Beloofde Land, het Heilige Roomse Rijk, het kalifaat. Dit voorportaal naar een hiernamaals moet in voorkomend geval worden verdedigd of zelfs worden uitgebreid.
Door deze geo-politieke aanspraken zijn de gelovigen wèl bij de strijd betrokken. En bij een kleine aanmoediging gaan sommige fanatici al snel over tot geweld. De geschiedenis wijst het uit: de Kruistochten, de Inquisitie, de jihad en onze eigen 80-jarige oorlog.
Ten aanzien van het jodendom een tweetal aanvullingen.
Ten eerste: daar waar het christendom en de islam zich ongeacht nationaliteit of ras richt tot alle gelovigen, is daarentegen het jodendom exclusief voor het joodse volk. Dat komt met name tot uiting in de geopolitieke aanspraken van het zionisme.
Ten tweede. Het westerse denken is van oorsprong gebaseerd op Nieuwe Testament met de expliciete boodschap van ‘vergeving’, maar ook op de verworvenheden van de Verlichting: respect, samenwerking en democratie. Het jodendom is gebaseerd op de boeken van Moses en de Profeten. Vergiffenis is in de context van 7 oktober (uiteraard) een brug te ver, echter zelfreflectie en begrip voor onschuldige burgers is afwezig, het denken en doen is ingegeven door ‘wraak’.
Ten aanzien van de islam.
Anders dan in het jodendom en christendom, was de stichter van de islam een wereldlijk heerser die ook legers aanvoerde. Door deze oorsprong ligt bij de islam geweld wel meer voor de hand.
Staircase to terrorism
Ten aanzien van Hamas.
Naar aanleiding van de nine-eleven-aanslagen in Amerika in 2001 ontwikkelde Fathali Moghaddam, Iraniër en hoogleraar psychologie aan de Georgetown University, de ‘staircase to terrorism’. Deze ‘trap naar terrorisme’ bestaat uit vijf treden. Voor de daden van Hamas kun je het lijstje blindelings invullen:
1. het ervaren van oneerlijkheid;
2. het ontbreken van opties voor verbetering;
3. het aanwijzen van een vijand en bereidheid tot geweld;
4. een ideologie, een organisatie en isolatie van de aanhangers;
5. overgaan tot terreur.
Bij puntje 2 zijn de uitzichtloze opties voor verbetering gelijk al cruciaal. Getuige de diverse resoluties van de VN Veiligheidsraad sinds 1947, kijkt de wereld al veel langer mee. De voorziene oplossing lag in de vorming van twee afzonderlijke staten, met Jeruzalem onder VN-mandaat. Breekpunt was de moord op Rabin in 1995, de tweestaten oplossing kwam niet van de grond.
Door de ‘illegale’ vestiging van kolonisten in de Palestijnse gebieden toe te staan of zelfs te bevorderen, heeft Israel willens en wetens een tweestaten oplossing onmogelijk gemaakt. Na ruim 75 jaar loopt de emmer nu echt over, elke illegale kolonist betekende een nieuwe terrorist. Een ongekende en ongecontroleerde woede leidde op 7/10/2023 naar de vijfde trede: terrorisme.
Conclusie
De kern van het Palestijnse conflict is dat twee elkaar beconcurrerende monotheïstische godsdienstenniet samengaan binnen één nationale staat. Dat geldt al helemaal voor Palestina, waar twee godsdiensten aanspraak maken op dezelfde heilige plaatsen. De actie van Hamas op 7/10/2023 kreeg de naam mee van Al-Aqsa, de moskee in Jeruzalem. Een twee-staten oplossing is de enige mogelijkheid. Maar dan wel onder permanent internationaal toezicht, inclusief garanties, want herhaling van 7/10/2023 moet worden uitgesloten.
= =
Zowel het ‘monotheïsme’ als de ‘staircase to terrorism’ worden behandeld in mijn boek De Evolutionaire Stempel
Hier een link naar een bijgewerkte versie van de subparagraaf over Religie
Terug naar de Homepage
Palestina