Uit ‘Inzicht 2.0’ – Hoofdstuk 28
28. Wu Wei
De social media zijn vaak het rioolputje van meningen. Ik zit zowel op Twitter/X als op Facebook. Menigmaal kom ik in de verleiding om te reageren op onzinnige berichten en nepnieuws, maar dan moet ik denken aan wat me is bijgebleven van een cursus oosterse filosofie: het begrip Wu Wei. We kunnen er veel van leren.
Wu Wei is in het Taoïsme een grondstelling. In China ontstaat het Taoïsme als reactie op een star Confucianisme, Tao betekent letterlijk de ‘weg’. De ‘Daodejing’, het ‘Boek van de Weg en de Kracht’ werd zo rond 300 v.Chr. geschreven. Het zijn circa 80 verhaaltjes met als thema hoe je te gedragen ten opzichte van anderen, heel sociaal dus. De letterlijke betekenis van Wu Wei is ‘niet doen’ of ‘nalaten’. Vergelijk het met de natuur, ingrijpen is daar niet aan de orde. Het gaat zoals het gaat, de natuur is zelf herstellend, er zal weer een nieuw evenwicht ontstaan. Als je dit principe van de Wu Wei op menselijk gedrag projecteert, betekent het ‘handelen door niet te handelen’. Het biedt gelegenheid om eerst even na te denken en dat lijkt me zeer toepasselijk voor de social media. Als je dit principe van ‘doen door niet te doen’ op Twitter/X toepast, zal elke gebruiker onmiddellijk begrijpen wat ik bedoel. Te vaak wordt te snel zonder argumentatie gereageerd. In het slechtste geval wordt de ander, een vreemde, weggezet of zelfs bedreigd. Binnen de eigen stolp kan het los gaan en als een soort haasje over wordt de gebruikte terminologie steeds dreigender. Het zegt uiteraard meer over degene die het zegt dan over wie het gaat, maar intussen heeft een dergelijke opeenstapeling van reacties niet alleen een sterk polariserende werking, maar wordt op den duur ook genormaliseerd.
Mijn twittergedrag? Ik reageer dus ook, heel vaak zelfs. Maar dan wel à la Wu Wei, ik reageer door juist nìet te reageren. Ik weiger mee te werken aan polarisatie en normalisering.
Alhoewel. Dit essay staat ook als blogbericht op mijn website en zo nu en dan stuur ik een linkje aan een reaguurder om duidelijk te maken dat ik niet reageer. Dan reageer ik dus eigenlijk toch weer wel.
Terug naar Inzicht 2.0
Terug naar de Homepage