Bij de verkiezingen van 17 maart 2021 komt er een veelheid van partijen in de Tweede Kamer. Het is een logisch gevolg van ons kiesstelsel van evenredige vertegenwoordiging met een lage kiesdrempel.
Ik zag in de peilingen dat een meerderheid die drempel te laag vindt.
Wees er voorzichtig mee!
Meerderheidsstelsels
De meeste landen om ons heen kennen een meerderheidsstelsel. Het grondgebied wordt daarbij ingedeeld in kiesdistricten, degene met de meeste stemmen wordt gekozen. Dat heeft een groot nadeel, de verliezers, zeg maar de andere helft min 1, zijn dan niet vertegenwoordigd.
Als een kandidaat in de meeste districten nipt weet te winnen, kan het gebeuren dat de uiteindelijke winnaar dan toch niet de meeste stemmen, de popular vote, behaalt. In 2016 bij de verkiezing van Trump had Hillary Clinton ruim 3 miljoen stemmen meer. Het is een stelsel van òf het één òf het ander, meer smaken zijn er niet. Voordeel is dan wel weer dat direct met regeren kan worden begonnen, ellenlange discussies in het parlement worden vermeden.
In het Nederlandse stelsel van evenredige vertegenwoordiging is de Tweede Kamer een exacte afspiegeling van het stemgedrag, een gigantisch voordeel. Maar ja, nadeel van de lage kiesdrempel is een veelheid aan partijen, ellenlange discussies en een soms moeizame coalitievorming. In theorie zouden er zelfs 150 afzonderlijke partijen in de Kamer kunnen zitten. So what? Democratischer dan dat kun je het niet hebben. Maar vooral, ons kiesstelsel sluit naadloos aan bij het poldermodel van inspraak en overleg.
Extremisme, terrorisme
Er werden in ons land (nog!) geen grote terroristische aanslagen gepleegd, waarschijnlijk speelt ons kiesstelsel daarbij een belangrijke rol. Ik weet het, het is geen causaal verband.
Alle ideologieën, ook de extreme tegenpolen, zijn in de Tweede Kamer vertegenwoordigd, onvrede wordt gehoord, er zijn legale mogelijkheden voor verbetering.
Dat is in de landen om ons heen met meerderheidsstelsels niet, of in mindere mate het geval, daar vonden de grote terroristische aanslagen plaats, daar vindt de frustratie een uitweg op straat, in obscure kelders. In Nederland verkregen ‘viruswaanzinnigen’ via een corona-ontkennende politieke partijen een uitweg, in ons parlement zitten partijen die onverholen sympathiseren het Nazi verleden. Een laatste stap naar geweld werd (nog!) niet gezet.
Na verkiezingen kan de vorming van een regeringscoalitie veel tijd in beslag nemen. So what. Als het kiesstelsel van evenredige vertegenwoordiging onvrede kan absorberen en wellicht terrorisme kan voorkomen, heb ik daar vrede mee.
(18-3-2021)
=
Terug naar de homepage