Opkomst radicaal- en extreem rechts
Extreem- en radicaalrechts hebben weinig op met democratische processen en dat brengt de democratie in gevaar. Echter, de introductie van democratie betekende een unieke omslag in het denken en doen. De burger kon nu zelf wetten maken en zijn eigen toekomst bepalen. Voor het eerst in de geschiedenis zijn burgers niet langer afhankelijk van een despoot, van een dictator of van de kerk. Men hoeft niet langer gedwee te volgen, te lijden, te schuilen of te vluchten. Maar dan moet er wel een keuze worden gemaakt en dan moet er ook worden nagedacht.
Onderzoek toont aan dat mensen met een laag IQ (intelligentiequotiënt) zich moeilijker kunnen inleven in anderen. Die mensen zijn het ook vaker eens met uitspraken als ’het witte ras is superieur aan alle andere rassen’. Het is geen verassing dat mensen met een lage opleiding vaker op populistische partijen stemmen. De aanduiding ‘domrechts’ zoals soms op Twitter/X gebezigd, klopt in zekere zin, maar klinkt stigmatiserend, misschien wel beledigend. Aan de andere kant, als iemand zich superieur waant op basis van ras, dan wordt een dergelijke aanduiding wel uitgelokt. Het is beter te spreken van onwetendheid. Dat klinkt niet alleen sympathieker, het komt ook meer overeen met de realiteit. Niet iedereen heeft de kans gekregen, hetzij benut, om kennis te verwerven. Laat dat vooral gezegd zijn en trap niet in de neoliberale valkuil dat iets beter, groter of zelfs superieur moet zijn. Dit boek is geschreven in de geest van Baruch Spinoza: ‘Ik heb er altijd naar gestreefd om niet de spot te drijven met wat de mensen doen, er ook niet om te huilen of me er kwaad over te maken, maar om het te begrijpen.’
In 2024 is in Nederland de grootste regeringspartij niet democratisch georganiseerd en daar schuilt al een direct gevaar: wij hebben een ‘nepparlement’, journalisten zijn tuig van de richel, de NPO moet verdwijnen, rechters moeten worden ontslagen en domheid wordt de norm door een hogere BTW op boeken en bezuinigen op het onderwijs. Hoe haal je het in je hoofd om juist de instituties die de burger beschermen in diskrediet te brengen of zelfs te ontmantelen? Het onvermogen bij een deel van het kiezersvolk om over democratie na te denken kan fataal worden. Democratie kan democratische worden afgeschaft, daarna is het gedaan.
Dit boek gaat niet zozeer over de gevolgen van het menselijk denken en doen, maar over de oorzaak daarvan: waarom en hoe mensen denken en doen. De ondertitel: ‘populisme is instinct; politiek links is nadenken’, klinkt hard en moet onderbouwd worden. Want welke zijn dan die primitieve overlevingsinstincten? En aan welke criteria dient het menselijk intellect dan te voldoen? Is er dan een doel in het leven?
Voor opmerkingen, toevoegingen, stuur me een berichtje.
Terug naar Waarom denken
Terug naar de Homepage