Big brother
Met de Wiv, de Wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten 2017 ofwel de ‘Sleepwet’, zou de overheid te veel invloed krijgen over onze privélevens. Dat is de teneur die ik tegenkom. In het ergste geval gaat het over een overheid die er uitsluitend op uit is en er ‘alles aan doet’ de burger het leven zuur te maken. En er zou ook geen respect zijn voor het medisch geheim en de journalistiek, want medici en journalisten zijn natuurlijk geen potentiële terroristen.
De kritiek is typisch Nederlands met een eenzijdige focus op: ‘wat kost het’. Wat de wet zou opleveren, het veiligstellen van onze vrijheid en rechten, kom ik in de discussies niet tegen. Zeker niet op Twitter.
En dat is jammer, het is daarmee een ongelijke discussie.
Inhoudelijk
Democratie valt en staat met kennis van de betrokkenen. Elke burger die in het referendum een stem uitbrengt, zou de betreffende wet moeten doornemen. Helaas, in tegenstelling tot het Ukraine associatieverdrag, door de ambtelijke taal is het onbegonnen werk. Er staat wel een uitleg op de site van de referendum commissie. Eerlijk gezegd, ik zie hier geen echt rare dingen. Maar ja, dat is dan weer die overheid, dus gekleurd.
Ik begrijp de kritiek op bepaalde punten. Het zou mooi zijn als er aanpassingen komen. Maar het kind met het badwater weggooien?
Bij Follow The Money, ook op Twitter, kun je over de Wiv je kennis testen. De uitslagen zijn teleurstellend. Het is schrijnend hoe weinig de burger weet. Ik kan niet anders zeggen, ik ben eigenlijk wel blij dat het referendum ‘raadgevend‘ is. Want als de onwetende burger de stoel inneemt van de gekozen volksvertegenwoordigers, kan ik niet geloven dat daar de kwaliteit van besluitvormingsprocessen mee gediend zijn. Maar goed, dat hebben we eerder gezien bij het Ukraine referendum.
En ook de Brexit.
De eerste vraag in de FtM test:
‘Een van kindermisbruik verdachte man betrekt een woning in Almere. Van daaruit bestiert hij vermoedelijk een internetforum met kinderporno. Kan de AIVD dit onderzoeken door de hele straat af te luisteren?’
Het antwoord is uiteraard nee. Ongeveer 60% van de respondenten zat fout, dat is al erg genoeg, maar deze vraag opent wel een venster. Want Google is al lang op de hoogte van dit soort zaken. En Google weet nog heel veel meer dan de AIVD ooit te weten zou kunnen komen. Het wantrouwen ten opzichte van de overheid staat dan ook in schril contrast met het ‘blinde’ vertrouwen in een commercieel bedrijf. Leve de privatisering zou je zeggen. Maar het betreft hier wel een buitenlands bedrijf. In tegenstelling tot de AIVD, opereert Google geheel en al buiten onze belastingwetgeving en democratische controle. Je kunt er dus ook geen raadgevend referendum over houden. Is dat erg?
Van solidariteit naar individualisme
Kennelijk maakt de kiezer zich nauwelijks zorgen over de rol van commerciële IT bedrijven. En niet te vergeten de controle daar op. Misschien is Facebook al bezig de opinie te bespelen om de AIVD op te doeken en in plaats daarvan een contract af te sluiten met Google. Toe maar, de laatste nagel in de doodskist van de sociale democratie, leve het neoliberalisme.
De verantwoordelijke burger
Weer even serieus. Stel dat de Wiv niet wordt aangenomen, de wet treedt niet in werking. Stel dat een bloedige terroristische aanslag plaatsvindt en achteraf blijkt dat de ellende met behulp van de sleepwet voorkomen had kunnen worden. Kun jij als tegenstemmer dan nog rustig slapen? Zeg je dan, ‘sorry, het spijt me voor de nabestaanden, mijn privacy weegt toch zwaarder.’